فلسفه شریعت در نگاه علامه طباطبایى

author

  • سید موسی حسینی
Abstract:

 تبیین فلسفه شریعت - عبادت و قانون - از دیدگاه علامه طباطبایى است. نویسنده، پس از طرح این پرسش که فلسفه تکلیف در دین چیست، تکلیف و شریعت را به دو بخش قانون - تکلیف ناظر به روابط انسان‌ها و مناسبات اجتماعى - و عبادت - تکلیف ناظر به رفتار فرد - تقسیم کرده و براى هر یک دو کارکرد دنیوى و اخروى بر شمرده است. کارکردِ دنیوىِ قانون را تنظیم روابط اجتماعى و استقرار عدالت و حفظ حقوق دانسته و معتقد است قوانین بشرى به دلیل عدم توجّه به آغاز و انجام زندگى انسان و عدم شناخت ابعاد و گستره وجود انسان در هاله‌اى از جهل و ناآگاهى تنظیم مى‌شود، از این رو تشریع قوانین الهى ضرورت مى‌یابد. در ادامه به کار کرد دنیوى عبادت پرداخته و آن را تلطیف قانون گرایى و زمینه سازى اجراى بهتر قانون مى‌داند. سپس کارکرد اخروى شریعت را از نگاه متکلّمان، »در معرض ثواب و پاداش قرار دادن انسان از سوى خداوند« و از دیدگاه منابع دینى »امتحان« ذکر کرده و آن را فلسفه حیات در نگاه دین مى‌داند. در پایان فلسفه تشریع را از نگاه علامه طباطبایى، به انجام رساندن خط وجود انسان به سمت یکى از دو نقطه سعادت و شقاوت بر شمرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فلسفه شریعت در نگاه علامه طباطبایی

تبیین فلسفه شریعت - عبادت و قانون - از دیدگاه علامه طباطبایی است. نویسنده، پس از طرح این پرسش که فلسفه تکلیف در دین چیست، تکلیف و شریعت را به دو بخش قانون - تکلیف ناظر به روابط انسان ها و مناسبات اجتماعی - و عبادت - تکلیف ناظر به رفتار فرد - تقسیم کرده و برای هر یک دو کارکرد دنیوی و اخروی بر شمرده است. کارکرد دنیویِ قانون را تنظیم روابط اجتماعی و استقرار عدالت و حفظ حقوق دانسته و معتقد است قوانی...

full text

سبک علامه طباطبایى در نقد آراء مفسّران

 بررسى گونه‌هاى مختلف نقد آراء تفسیرى دیگر مفسّران، در تفسیر المیزان است. نقدهاى المیزان بر آراء دیگر مفسّران در دو دسته قابل بررسى است: 1. نقدهاى مربوط به قرآن و سنت و 2. نقدهاى مربوط به ابزار و مقدمات تفسیر. در دسته نخست، اشکالاتى چون ناسازگارى با آیات قرآن، ناهمسازى با ظاهر آیات قرآن، بهره‌جویى از قاعده سیاق، ناسازگارى با آغاز یا فرجام آیه، مخالفت با اسلوب قرآن کریم، مخالفت با اسلوب ادب عربى، ...

full text

کارکرد توسعه ‏اى مبانى علامه طباطبایى(ره) در فقه القرآن

در این مقاله به نقل آن بخش از مبانى علامه پرداخته شده که در توسعه فقه القرآن، نقش ایفا مى‏کند. با بررسى هر یک از مبانى، نقش آن در توسعه فقه القرآن به صورت مختصر بیان شده است. علامه به نقش یادشده، اشاره و یا تصریح نفرموده و مباحث مربوط به آیات الاحکام را به دانش فقه ارجاع داده است، اما توسعه فقه القرآن به عنوان دانشى بینارشته‏اى، نیازمند نگاه مستقل از فقه و تفسیر ترتیبى و تأسیس یا بازتعریف مبانى...

full text

بررسى تطبیقى شهروندى در دانشگاه علامه طباطبایى و دانشگاه آزاد اسلامى

«حقوق شهروندى» از جمله مفاهیمى است که اخیراً در گفتمان سیاسى و اجتماعى جامعه رونق گرفته است. این مفهوم ترجمان حقوق و آزادى‌هاى اساسى و عمومى جامعه بوده و اساسى‌ترین نیازهاى هر ملتى را در برمى‌گیرد. اگرچه شهروندى تنها شامل حقوق نیست و با مجموعه‌اى از تعهدات در قبال آن متوازن مى‌شود اما این آگاهى از حقوق است که شهروندان را نسبت به وظایف خود آگاه و متعهد مى‌کند. بنابراین باید نسبت به آگاهى همه مردم...

full text

نسبت قانون و شریعت در اندیشة سیاسی علامه میرزای نایینی

نسبت قانون و شریعت در اندیشة سیاسی علامه میرزای نایینی دکتر جلال درخشه چکیده: دورة مشروطیت، یکی از خواندنی ترین فصول تاریخی جامعة ایران از حیث تأثیر و تأثر حوزه های فکری سنتی و مدرن به شمار می رود. انقلاب مشروطیت، در عین حالی که پاسخی به نیازها و شرایط حاکم بر ایران بود، نتیجة فرآیند تحولات فکری رو به رشدی بود که از جهان غرب وارد ایران شد و در قالبی ساختارشکنانه، منطق نوینی را بر منا...

full text

معنى و سبک زندگى مؤمنانه با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایى

 انسان به عنوان موجود زنده نیازمند حرکت است و هر حرکتى را مقصد و غایتى باید. او موجودى است آگاه و آزاد. چنین موجودى براى زندگى به دنبال معنى و هدفى است که او را از ایستایى، رکود و سقوط رها ساخته و به خوشبختى برساند. امّا پس از تبیین و تعیین معنى و هدف، سبک زندگى نیز باید به گونه‏اى باشد که راه وصول به معنى و هدف را هموار و آسان سازد و با این حال، هماهنگ و مبتنى بر معناى زندگى باشد. نگاه مؤمنانه،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 37-38

pages  274- 285

publication date 2004-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023